Ocena jakości wód podziemnych pod kątem zawartości substancji organicznych na ujęciach wody w Środzie Wielkopolskiej
autor:
IZABELA ZIMOCH, ALEKSANDRA GÓRSKA, ŁUKASZ WEBER
ORCID ID:
0000-0003-3048-4002
Numer miesięcznika:
06/2024 Instal s.49-55
DOI:
10.36119/15.2024.6.8
Woda podziemna, będąca źródłem zaopatrzenia ludzi w wodę przeznaczoną do spożycia wymaga wieloaspektowej analizy w kontekście oceny i zarządzania jej jakością. Szczególnym wyzwaniem jest monitorowanie i analiza właściwości wód podziemnych ujęć trzeciorzędowych, które charakteryzują się wysoką zawartością substancji organicznych, co przekłada się na intensywną barwę i znaczący potencjał tworzenia produktów ubocznych podczas procesów dezynfekcji.
W ramach niniejszego artykułu zaprezentowano analizę wybranych przypadków oraz wyniki badań jakości wody podziemnej w trzeciorzędowym ujęciu dla miasta Środa Wielkopolska. Kompleks trzeciorzędowych wód podziemnych zalega w warstwach o skomplikowanej budowie geologicznej, charakteryzującej się złożonymi stosunkami hydrogeologicznymi. Kluczowym czynnikiem wpływającym na stan użytkowy wody w średzkim ujęciu jest struktura geologiczna terenu. Dominują tu przede wszystkim warstwy węgla brunatnego, bezpośrednio zalegające nad warstwą wodonośną, a także gliny i iły. W przeprowadzonych badaniach szczególną uwagę poświęcono analizie wpływu miąższości tych warstw geologicznych na jakość wody pozyskiwanej z poszczególnych studni. Integralnym elementem badań była ocena wpływu warunków hydrogeologicznych na jakość ujmowanej wody, ze szczególnym uwzględnieniem wydajności ujęć.
Korelację ustalono na podstawie przekrojów geologicznych 17 eksploatowanych studni głębinowych, jak również danych hydraulicznych determinujących warunki operacyjne pracy systemu zaopatrzenia w wodę (SZW) Środy Wielkopolskiej. W analizach korelacji zawartości materii organicznej oprócz typowych wskaźników, takich jak: barwa, ogólny węgiel organiczny (OWO), rozpuszczony węgiel organiczny (RWO), indeks nadmanganianowy, absorbancja UV, przyjęto również biodegradowalny rozpuszczony węgiel organiczny (BRWO). W przeprowadzonych badaniach uwzględniono BRWO, z uwagi na fakt, iż jest on przydatny w ustaleniu ilości związków organicznych, stanowiących potencjalnie źródło węgla i energii, które wspomagają wzrost i rozwój bakterii w sieci wodociągowej. Sprawdzono wzajemne korelacje poszczególnych wskaźników, ustalając jednocześnie przydatność prostych analiz (absorbancja UV czy indeks nadmanganianowy) w ocenie poziomu substancji oznaczanych jako OWO, czy RWO.
Słowa kluczowe:
Informacje o autorach:
prof. dr hab. inż. Izabela Zimoch https//orcid.org/ 0000-0003-3048-4002 ‒ Politechnika Śląska, Katedra Inżynierii Wody i Ścieków, Gliwice, Polska, mgr inż. Aleksandra Górska, dr inż. Łukasz Weber ‒ Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., Środa Wielkopolska, Polska Adres do korespondencji: Izabela.Zimoch@polsl.pl