W artykule analizowano jednostkową ilość wytwarzanych osadów ściekowych (JIOK) w komunalnych oczyszczalniach ścieków. Badaniem objęto dane z okresu 3 lat (2020–2022) i analizowano zmienność wartości wskaźników JIOK w zależności od wydajności oczyszczalni wyrażonej w równoważnej liczbie mieszkańców (RLM). Wyniki analiz wskazują, że mniejsze oczyszczalnie (< 2 000 RLM) mają wyższe i bardziej zróżnicowane wartości JIOK, co może świadczyć o niższej efektywności procesów oczyszczania oraz większej zmienności operacyjnej. Większe jednostki (≥ 100 000 RLM) charakteryzują się niższymi i bardziej stabilnymi wartościami JIOK, co sugeruje bardziej zaawansowane i zoptymalizowane zarządzanie procesami oczyszczania i gospodarką osadową. Stwierdzono, że monitorowanie i analiza wskaźników JIOK mogą być kluczowe dla efektywnego zarządzania procesami oczyszczania ścieków. Wyniki badania wskazują na potrzebę dalszej optymalizacji procesów w mniejszych oczyszczalniach oraz stałego monitorowania efektywności usuwania zanieczyszczeń i wytwarzania osadów.